wtorek, 1 kwietnia 2014

Płacz i płać… czyli rozliczamy działalność

Bycie przedsiębiorcą ma wiele zalet, ale od jednego nie uciekniemy, a mianowicie od opłat. Jak to mawiał Benjamin Franklin: pewne w życiu są tylko śmierć i podatki. Oznacza to, że nieodzownym elementem każdej działalności są składki,  które chcąc nie chcąc musimy opłacić. Warto zatem dokładnie wiedzieć ile i kiedy jesteśmy zmuszeni zapłacić na rzecz państwa.

Koszty, jakie ponosi pracodawca są dwojakie. Pierwsze z nich generuje sam przedsiębiorca zakupując na przykład telefon, komputer, sprzęt biurowy, wyposażenie biura czy chociażby materiały papiernicze. Drugim typem wydatków pracodawcy są wspomniane różnorakie składki,  które są przymusowe i obowiązującego każdego (dane aktualne na rok 2014):


Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) płatne do 10 dnia następnego miesiąca
Składki pracodawca opłaca za pracowników. W przypadku firmy jednoosobowej przedsiębiorca płaci je za samego siebie (ja biorę pod uwagę i opisuję tylko sytuację związaną z firmą jednoosobową). Wszelkie opłaty są rozliczane miesięcznie.
a.   Składka zdrowotna (obligatoryjne) jest to składka, dzięki której zyskujemy prawo do korzystania z opieki medycznej. W razie wizyty u lekarza, możemy zostać poproszeni o podanie danych płatnika składek, czyli właśnie naszej firmy. Ze składką zdrowotną jest o tyle dobrze, że jej większą część możemy odliczyć od podatku dochodowego. Nie wchodząc w niepotrzebne szczegóły, w najprostszy sposób można to przedstawić tak (dla jednoosobowej działalności gospodarczej):
·   składka jest stała i wynosi 270,40 zł,
·   od podatku możemy odliczyć maksymalnie 232,85 zł,
·   rozliczenia dokonuje się w trybie miesięcznym.
b.  Składka emerytalna + rentowna + wypadkowa (obligatoryjne) są to 3 składowe obowiązujące każdego. Są one również liczone procentowo od ustalonych wartości, jednak w tym przypadku nie jest to zbyt istotne. Najważniejsze jest po prostu to ile wynoszą:
·   Dla firm, które podlegają pod tzw. mały ZUS (patrz słowniczek na końcu artykułu): 148,43 zł.
·   Dla zwykłych firm, które nie są objęte składką preferencyjną: 661,92 zł
c.      Składka na Fundusz Pracy nie dotyczy firm podlegających pod preferencyjne składki ZUS (mały ZUS). Stała opłata wynosi 55,07 zł.
d.  Składka chorobowa (opcjonalna) w sytuacji opłacania składek minimalnych wysokość chorobowego wyniesie około 8 złotych za każdy dzień, kiedy przedsiębiorca nie jest w stanie świadczyć usług jako firma (oczywiście musi być to odpowiednio udokumentowane). Dla niektórych może się okazać, że jest to wydatek zbędny. Koszt takiej składki to:
·   Dla firm, które podlegają pod mały ZUS: 12,35 zł.
·   Dla zwykłych firm, które nie są objęte składką preferencyjną: 55,07 zł.

 Urząd Skarbowy (US)
a.    Podatek dochodowy - płatne do 20 dnia następnego miesiąca (oprócz ryczałtu): w zależności od formy opodatkowania jaką wybraliśmy, będzie to określony procent dochodu (np. 18%). Podstawa podatku może zostać obniżona o następujące wydatki: koszty firmowe (np. różne zakupy do biura) oraz o kwotę ze składek społecznych (ale nie zdrowotnych). Z tej właśnie obniżonej podstawy podatku wyliczanych zostaje 18% - to jest nasz podatek. Dodatkowo jest on jeszcze obniżony o kwotę 232,85 zł (część składki zdrowotnej).
b. Podatek VAT (rozliczany miesięcznie lub kwartalnie): zysk z faktur VAT minus koszty udokumentowane fakturami VAT.
·   Rozliczenie miesięczne płatne do 25 dnia następnego miesiąca.
·   Rozliczenie kwartalne płatne do 25 dnia następnego miesiąca po kwartale roku (czyli do 25 kwietnia, następnie lipca, października i stycznia następnego roku).

To by w zasadzie wyczerpywało listę opłat, jakie musimy wnieść na poczet państwa. Podsumowując wydatki przedsiębiorcy (podlegającego pod preferencyjną składkę ZUS), przy minimalizacji kosztów i bez opcjonalnych ubezpieczeń, to:

            ZUS:
a.       Ubezpieczenie społeczne (emerytalne, rentowe, wypadkowe): 148,43zł.
Uwaga: ubezpieczenie to można odliczyć od dochodu!
b.      Ubezpieczenie zdrowotne: 270,40 zł.
Uwaga: ubezpieczenie to można odliczyć od podatku dochodowego w wysokości 232,85 zł!

           US:
a.       Podatek dochodowy = dochód koszty składki społeczne.
Uwaga: od kwoty podatku odliczamy jeszcze wspomnianą wcześniej część składki zdrowotnej.
b.      VAT: cały VAT należny minus VAT z kosztów.
Suma = 148,43zł + 270,40zł + podatek dochodowy (odpowiednio pomniejszony) + podatek VAT

Przykład:
  1. W lutym wystawiliśmy 3 faktury VAT razem na kwotę 2000zł netto. Czyli z VAT-em jest to 2460zł. Oznacza to, że nasz dochód to 2000zł (od niego liczymy podatek dochodowy) i VAT 460zł, który też jesteśmy zmuszeni oddać fiskusowi.
  2. W tym samym miesiącu kupiliśmy też laptopa firmowego za 1000zł netto (na fakturze mamy 1230zł) jest to nasza faktura kosztowa (jako, że jest to nasz koszt).
  3.  Dzięki temu zarówno nasz VAT zmniejsza się o 230zł jak i nasz dochód zmniejsza się o 1000zł!
  4. Płacimy podatek dochodowy: 1000zł minus składki społeczne (148,43zł) i całość razy 18% (dla pierwszego progu podatku dochodowego). Czyli (1000 148,43) * 18% = 153,28zł do zapłaty.
  5. Od tego odliczamy jeszcze składkę zdrowotną, czyli 153,28zł 232,85zł. W tym przypadku zeszliśmy poniżej zera w związku z tym nie płacimy podatku dochodowego wcale.
  6. Ostatecznie na naszym rachunku zostanie: 1000 zł 148,43 zł (ZUS) 270,40 zł (skł. zdrowotna) = 581,17 zł  (i oczywiście zakupiony laptop)

Pozostały podatek VAT w wysokości 230zł również musimy zapłacić.

Słowniczek:
Mały ZUS zwany jest preferencyjną składką na ubezpieczenie i przysługuje osobom, które spełniają oba poniższe warunki:
  • Nie prowadziły działalności gospodarczej w ciągu ostatnich 5 lat (ani nie miały spółki jednoosobowej).
  • Nie pracują dla byłego pracodawcy. Wyjątek stanowi sytuacja, w której dana osoba pracując dla tego samego pracodawcy, zajmuje inne stanowisko i wykonuje inne zadania (wykonuje inną usługę) niż poprzednio. Tylko taka sytuacja umożliwia również podleganie pod składkę preferencyjną.


Źródła:
Składki ZUS:

Mały ZUS:
Artykuł 18a Ustawy o systemie Ubezpieczeń Społecznych.

wtorek, 11 marca 2014

Zakładanie działalności gospodarczej II


A oto obiecana kontynuacja wpisu "Zakładanie działalności".

Zacznijmy od nazwy firmy...... Jak już wspomniałem we wcześniejszym poście jest to zadanie niełatwe i można by o tym napisać długo i obszernie. Tym, którzy chcą się dowiedzieć więcej o tym procesie polecam wpis "Tworzenie nazwy".

Jeśli już mamy nazwę swojej firmy pora na podjęcie dalszych kroków. Na początek warto pomyśleć o profilu zaufanym. Jest to specjalne "narzędzie" za pomocą, którego dana osoba może, np. podpisywać dokumenty elektroniczne. Możemy tego dokonać na stronie Elektronicznej Platformy Usług Administracji Publicznej (epuap.gov.pl).  Instrukcje na portalu są bardzo czytelne i w zupełności wystarczą, aby sfinalizować całą operację. Potwierdzenie profilu zaufanego wymaga jednak wizyty w specjalnym punkcie potwierdzeń, czyli Urzędzie Skarbowym lub ZUS-ie (lista wszystkich punktów dostępna jest na portalu).

Kluczowym krokiem jest wpis swojej firmy do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej. W tym celu, na stronie internetowej www.ceidg.gov.pl, wypełniamy wniosek. Ważną rzeczą jest, że moment złożenia wniosku może być wcześniejszy niż moment faktycznego rozpoczęcia działalności (datę rozpoczęcia ustalamy my sami). Na skutek wniosku na CEIDG firmie zostanie przydzielony numer NIP oraz REGON. Dane jakie należy podać we wniosku to:
  • Adres siedziby firmy, np. mieszkanie (ważne, aby wziąć pod uwagę podatek od nieruchomości, ale o tym szerzej napiszę w poście o opłatach).
  • Kody PKD naszej działalności (Polska Klasyfikacja Działalności), dostępne na portalu CEIDG. Kody stanowią orientacyjną informację o rodzajach działalności wykonywanej przez naszą firmę. Przykładowo może to być handel, usługi programistyczne, marketing i mnóstwo innych. Będąc osobiście w Urzędzie Miasta otrzymałem do wglądu grubą księgę, w której można znaleźć opisy poszczególnych kodów. Było to o tyle pomocne, o ile czasami sama nazwa niewiele mówi, a w sieci nie znalazłem tak dokładnych danych na temat kodów. 
  • Kolejną informacją podawaną we wniosku jest rodzaj opodatkowania, czyli podatek dochodowy. Do wyboru mamy zasady ogólne (tzw. progi 18% i 32%), podatek liniowy (19%) i ryczałt/karta podatkowa (w zależności od działalności jest to konkretnie określona kwota, bez względu na osiągany dochód). Polecam przejrzeć poradniki  na ten temat, które z łatwością można znaleźć w Internecie. Mimo wszystko w większości przypadków nowych przedsiębiorstw, najbardziej opłacalną formą podatku jest podatek na zasadach ogólnych (mniej więcej do przychodu rzędu 95 tys. zł rocznie, przy czym nasz przychód liczony jest jako dochód minus koszty działalności, oznacza to, że mając nawet większy przychód, np. w granicach 100 tys. zł, zapewne wygenerujemy koszty na ok. 5 tysięcy). 
  • Ostatnią potrzebną informacją jest forma rozliczania firmy (KPiR - Księga Przychodów i Rozchodów - będzie najczęstszym wyborem na początek działalności).
Pozostałe informacje, takie jak numer konta czy adres firmowej strony WWW, nie są  wymagane na początku. Wniosek bez problemu można aktualizować później. Dzieję się tak, gdyż najczęściej strona WWW powstaje już po założeniu firmy. Podobnie jest z kontem firmowym, ponieważ podczas składania wniosku o konto w banku potrzebujemy NIP i REGON naszej firmy. Wszelkie zmiany i aktualizacje we wniosku podpisujemy przy pomocy profilu zaufanego bez wychodzenia z domu.

To jednak nie wszystko. Kolejny obowiązek przyszłego przedsiębiorcy to wypełnienie wniosku o objęcie ubezpieczeniem społecznym, składanym w ZUS-ie. Jeśli chodzi o Urząd Skarbowy, będzie to rejestracja firmy jako płatnika VAT. Na początek radziłbym się zająć ZUS-em, gdyż deklaracja musi zostać wysłana do 7 dni od daty powstania obowiązku ubezpieczenia (czyli od daty rozpoczęcia działalności - nie mylić z datą złożenia wniosku do CEIDG). Do ZUS-u należy złożyć  formularz ZUS ZUA. Oczywiście możemy to zrobić przez internet na platformie pue.zus.pl. Warto o chwilę cierpliwości, bo wpis naszej firmy (czyli płatnika)  może pojawiać się dopiero po kilku dniach (w moim przypadku były to 3 dni). Bez niego na portalu PUE nic nie możemy zrobić. Płatnikiem w tym przypadku jest nazywana nasza firma, która niejako opłaca składki za nas jako osobę (we wniosku ZUA zgłasza się osobę - tutaj siebie - a nie firmę). Osobiście korzystałem z bardzo pomocnej instrukcji, którą polecam. znajdziecie ją pod tym adresem:
http://wkreciejnorze.pl/wysylka-dokumentow-przez-zus-pl-ustawienia-dla-profilu-zaufanego/
W przystępny sposób opisano w niej, co zrobić, żeby platforma ZUS działała z naszym podpisem zaufanym, a następnie jak składać dokumenty elektronicznie. Wracając do portalu ZUS-u, udostępnia on funkcjonalność e-Płatnika, za pomocą którego tworzymy i przesyłamy dokumenty. Udogodnieniem jest możliwość używania kreatora dokumentów zamiast wypełniania komórek w formularzu. Niestety po wysłaniu wniosku jego status to "wysłany" i nie otrzymujemy żadnej informacji czy wniosek został przyjęty. W tym przypadku, jeśli ktoś chce mieć pewność, że wszystko jest poprawne/zaakceptowane musi zadzwonić do urzędu. Ja tak zrobiłem i dostałem potwierdzenie, że mój wniosek jest widoczny w systemie i wszystko z nim OK. 

Czas na wycieczkę do Urzędu Skarbowego. Wcześniej radziłbym wypełnić wniosek elektroniczny pobrany ze strony Ministerstwa Finansów. W sekcji e-deklaracje, druk VAT-R. Jest to o tyle wygodne, że elektroniczny formularz pokazuje nam, które pola są wymagane i dodatkowo daje nam różne podpowiedzi.

Jak wspomniałem wcześniej, żeby podpisać wniosek potrzebowalibyśmy podpisu kwalifikowanego za kilkaset złotych (a przecież nie stać nas na dodatkowe i niekonieczne wydatki na samym początku). Więc wypełniony wniosek drukujemy i niesiemy do US. Tam wnosimy opłatę w wysokości 170zł, składamy wniosek wraz z kserem wpłaty - dlaczego ksero wpłaty? Bo oryginał zostawiamy sobie po to, żeby wrzucić go w koszty działalności (i tym samym obniżyć podatek). Sam wniosek może przysporzyć trochę problemów, gdyż jest tam sporo odwołań do artykułów z Ustawy o VAT. Na pomoc może przyjść portal prawo.legeo.pl, gdzie znajdziemy w przystępnej formie ustawy i artykuły (przy okazji polecam darmową rejestrację, bo dzięki temu możemy swobodnie surfować po zasobach portalu).
Z niejasnych punktów, które większość przedsiębiorców zapewne będzie musiała wybrać to:
  •  "33. podatnik rezygnuje (zrezygnował) ze zwolnienia, o którym mowa w art. 113 (...)", 
  •  "34. podatnik rezygnuje (zrezygnował) ze zwolnienia, o którym mowa w art. 113 (...)", 
  •  "37. podatnik rezygnuje (zrezygnował) z opodatkowania sprzedaży wysyłkowej (...)", 
  • "39. podatnik rezygnuje (zrezygnował) z metody kasowej" - poruszę w innym wpisie, 
  • "44. podatnik rezygnuje (zrezygnował) ze składanie deklaracji za okresy kwartalne" - poruszę tę kwestię w innym wpisie.
Należy pamiętać, że rejestrację VAT-R składają jedynie osoby, które chcą zostać tzw. Vatowcem, czyli rozliczać się z podatku VAT. Jako nowi przedsiębiorcy o dochodach poniżej 150 tys. zł rocznie możemy nie być Vatowcami. Napiszę o tym za jakiś czas nieco więcej, ale odsyłam również do poradników o zakładaniu DG. Jeśli chcemy "być na VATcie" to pamiętajmy, że VAT-R musimy złożyć przed wykonaniem pierwszej usługi i przed wystawieniem pierwszej faktury.

To w zasadzie tyle z podstawowych informacji, mam nadzieję, że nie ominąłem żadnej ważnej kwestii na tym etapie. W razie pytań bądź sugestii zachęcam do komentowania.

poniedziałek, 10 marca 2014

Zakładanie działalności gospodarczej

Jak założyć działalność gospodarczą? Wpisując takie pytanie w wyszukiwarkę Google, otrzymujemy tysiące stron, na których można odnaleźć kolejne tysiące porad. Czytając wiele z nich z ubolewaniem stwierdzałem, że większość jest nieaktualna, bądź niejasna. Moje sfrustrowanie spowodowane wielogodzinnymi poszukiwaniami jakichkolwiek informacji powodowało zniechęcenie do całego przedsięwzięcia. 

W tym poście chciałem zatem zawrzeć konkretne informacje o tym, jak krok po kroku założyć własną działalność gospodarczą. Co ważne poniższe informacje są aktualne na przełom lutego i marca 2014 roku. Dodatkowo biorę pod uwagę jedynie jednoosobową działalność gospodarczą prowadzoną przez osobę fizyczną. Oznacza to, że jako firma reprezentujemy osobę fizyczną prowadzącą jednoosobową działalność gospodarczą. Jest to dość istotna informacja, która z pewnością przyda się później do różnych dokumentów. Istnieje jeszcze coś takiego jak osoba prawna, czyli różnego rodzaju spółki, ale tym się nie interesowałem. Branża w tym przypadku nie ma znaczenia, gdyż wszystkie opisane poniżej działania musi podjąć każdy, kto chce założyć własną firmę.


 Na początek przedstawiam listę zadań, które należy wykonać przy zakładaniu działalności gospodarczej. 

Po pierwsze musimy wiedzieć jak będzie nazywała się nasza firma. Jeśli ktoś chce utworzyć nazwę samodzielnie musi pamiętać przede wszystkim o dostępności danej nazwy. Nie możemy używać nazwy czy domeny/strony internetowej, które są już zarezerwowane i wykorzystywane przez inną firmę, a przecież chcemy mieć stronę o nazwie "moja-firma.pl" i firmowy adres e-maila. Więcej o tym procesie w kolejnych postach. Jeśli nazwa firmy już istnieje nadszedł czas na kolejne zadania.

W pigułce wygląda to tak:
1) Zakładanie profilu zaufanego EPUAP (wiąże się to z wizytą w Urzędzie, np. w Urzędzie Skarbowym lub ZUSIE celem okazania dowodu i podpisania jednego dokumentu).
2) Zakładanie działalność na CEIDG (wszystko przez Internet, z domu).
3) Zakładanie konta firmowego w banku (opcjonalnie, ale sądzę, że warto).
4) Rejestracja w ZUS-ie: możemy to zrobić elektronicznie (pue.zus.pl) - tutaj uwaga, potrzeba trochę cierpliwości, aż na portalu pojawi się nasz płatnik (czyli nasza firma) - u mnie trwało to ok. 2-3 dni od momentu złożenia wniosku w CEIDG.
5) Rejestracja VAT-u: jeżeli nie posiadamy (płatnego) podpisu kwalifikowanego, niestety musimy pofatygować się do Urzędu Skarbowego.

Dokładniejszy opis poszczególnych kroków znajdziecie w kolejnych postach.

Pomysł na biznes

Może niektórych rozczaruję, ale z pewnością nie podam nikomu gotowej recepty na stworzenie własnego biznesu... Nie znam również przepisu na sukces. Jednak jest coś, co mogę zrobić. Mogę podzielić się z Wami swoją wiedzą i doświadczeniem, które nabyłem podczas zakładania własnej działalności gospodarczej. Poniżej chciałbym pokrótce opisać zatem, od czego zaczęła się moja przygoda.

Pracując od kilku lat na etacie jako programista i patrząc na dość intensywny rozwój mojej firmy zacząłem nieśmiało myśleć o swojej własnej działalności. Dodatkowym argumentem, który napawał mnie optymizmem była dość szybka i łatwa droga awansu moich starszych stażem kolegów i koleżanek. Idąc o krok dalej bardzo szybko stwierdziłem, że jeśli im się udało, to dlaczego mnie ma się nie udać. Przecież zadania Project Managera polegające na koordynowaniu prac zespołu oraz szeroko rozumianym client service to nic trudnego. 

Pojawił się zapał... Pierwszym źródłem wiedzy był oczywiście Internet. Oznaczało to godziny spędzone przez monitorem i dużo czytania: Google, artykuły, porady, blogi, strony ZUS, US, MF, całe tony informacji o VAT, o kosztach, leasingach, fakturach itd. I jak to w Internecie bywa, niemal niekończące się łańcuszki kolejnych artykułów. Gdy już zdobyłem podstawowe informacje, przyszła kolej na telefon do przyjaciela. Były rozmowy z kolegami, którzy prowadzą swoją działalność, ze znajomymi, z rodziną itd. Następnie znów wróciłem do Internetu i doczytywałem to, co umknęło mi pierwszym razem. Momentami nie było kolorowo. Siedzenie po godzinach było, nie ukrywam, męczące. Brak jednego miejsca z Internecie, gdzie mógłbym znaleźć wiarygodne i rzetelne informacje czasem doprowadzał mnie do szewskiej pasji. Stąd też pomysł na tego bloga ;). Oczywiście od wiedzy eksperta dzielą mnie lata świetlne i absolutnie nie twierdzę, że wiem już wszystko, bo cały czas dowiaduję się czegoś nowego, a pewne sytuacje nadal stanowi dla mnie zagadkę. Jednak przyswojona przeze mnie wiedza nie poszła na marne.

Poświęcony czas i wiedza jaką udało się zdobyć, ugruntowały decyzję o podjęciu kolejnego kroku, którym była - rejestracja działalności gospodarczej... Ale o tym w kolejnym wpisie.